της Τσεντίδου Γλυκερίας – Κλινική Νευροψυχόλογο
Σε παγκόσμια κλίμακα, η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι μια σημαντική αιτία ασθενειών και
θνησιμότητας. Έρευνες έχουν δείξει ότι άτομα από διάφορα δημογραφικά πλαίσια είναι
περισσότερο ευάλωτα λόγω έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση (Ngamsang et al., 2019;
Amnuaylojaroen et al., 2023; Parasin et al., 2023) πολύ περισσότερο έγκυες γυναίκες και
παιδιά (Perera et al., 2019; Ngamsang et al., 2023). Για το λόγο αυτό έχουν διεξαχθεί
πολυάριθμες μελέτες για τη διερεύνηση της συσχέτισης μεταξύ προγεννητικής και πρώιμης
παιδικής ηλικίας και την έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση επισημαίνοντας τον αυξημένο κίνδυνο διαταραχών του φάσματος του αυτισμού (Flores-Pajot et al., 2015). Σε μελέτη των Fu et al., 2024, εξετάστηκαν οι σχέσεις μεταξύ των μοντέλων ανάπτυξης των
βρεφών και της προγεννητικής έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση, τα νεογνά
παρακολουθήθηκαν επανειλημμένα εντός 1 έτους μετά τη γέννηση. Τα αποτελέσματα
έδειξαν σημαντική επίδραση των ρύπων του αέρα στην σωματική ανάπτυξη καθώς και στην
νεύρο- αναπτυξιακή διαδικασία των νεογνών. Σχετικά με την αρνητική επίδραση της μόλυνσης του αέρα και του αναστήματος των παιδιών καταγράφηκαν και άλλες μελέτες, οι οποίες υποστήριξαν πως μητέρες που είχαν εκτεθεί σε συγκεκριμένους αέριους ρύπους, τα παιδιά τους έτειναν να είναι πιο μικρόσωμα σε σχέση με παιδιά αντίστοιχης ηλικίας (He et al., 2018; Bergstra et al., 2021; Soesanti et al.,
2023; Yang et al., 2023). Παρά την περιορισμένη έκταση της κατανόησής μας σχετικά με την ανάπτυξη του αυτισμού ως νεύρο-αναπτυξιακής διαταραχής, αρκετός όγκος έρευνας έχει τονίσει τη σημασία των γενετικών και περιβαλλοντικών στοιχείων στην εμφάνισή του (Volk et al., 2014). Τα
τελευταία χρόνια, οι μελέτες επικεντρώνονται στην εξέταση του ρόλου του περιβάλλοντος,
ιδιαίτερα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η οποία μπορεί να ευθύνεται για οξειδωτικό στρες,
φλεγμονή, συγκεκριμένα νεύρο-φλεγμονή και συστηματική φλεγμονή, νεύρο-τοξικότητα
και ενδοκρινική διαταραχή (Block et al., 2009; Costa et al., 2021; Ha et al., 2021).
Σε μετά – ανάλυση του 2024, οι Amnuaylojaroen et al., διερεύνησαν τη σχέση μεταξύ της
ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της εμφάνισης διαταραχών του φάσματος του αυτισμού.
Αξιολογήθηκαν και αναλύθηκαν ενδελεχώς 14 μελέτες οι οποίες δίνουν έμφαση στη
διερεύνηση των επιδράσεων του διοξειδίου του αζώτου, οξείδιο του αζώτου, όζον και
σωματίδια (PM10 και PM2,5) σε άτομα με διάγνωση αυτιστικού φάσματος. Τα ευρήματα
δείχνουν μια μέτρια σχέση μεταξύ της έκθεσης στο διοξείδιο και στο οξείδιο του αζώτου με
την εμφάνιση του αυτισμού. Αναλυτικότερα, η προγεννητική έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση έχει συσχετιστεί με πρόωρο τοκετό και χαμηλό βάρος γέννησης, που μπορεί να έχει μακροχρόνια δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του παιδιού (Johnson et al., 2021). Επίσης έχει συνδεθεί με τη
συστολική αρτηριακή πίεση του νεογνού και τους καρδιομεταβολικούς βιοδείκτες στο αίμα
του ομφάλιου λώρου, συμπεριλαμβανομένης της αιμοσφαιρίνης, της ινσουλίνης, της
αδιπονεκτίνης και της λεπτίνης (Friedman et al., 2022; Gheissari et al., 2022). Υψηλότερα
επίπεδα αυτών των βιοδεικτών στον τοκετό έχουν συσχετιστεί με μεγαλύτερο κίνδυνο
καρδιομεταβολικών νοσημάτων στην πρώιμη παιδική ηλικία, υποδηλώνοντας ότι αυτές οι
ασθένειες μπορεί να έχουν προέλευση νωρίς στη ζωή (Ashley-Martin et al., 2020).
Επιπλέον, φλεγμονώδη βιοδείκτες έχουν ανιχνευτεί στο αίμα του ομφάλιου λώρου – οι
οποίοι ευθύνονται για καρδιομεταβολικές μεταβολές και έχουν συσχετιστεί με την προγεννητική έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση (Perrin et al., 2018; Friedman et al.,2021).
Παρόμοια Άρθρα